NeoCraft-Powertrail #2: Kupferschmiedehandwerk

NeoCraft-Powertrail #2: HET AMBACHT VAN KOPERSMID

DE POWERTRAIL

Deze geocache maakt deel uit van de NeoCraft-Powertrail rond het thema oude Bulgaarse ambachten. De Powertrail heeft tot doel om informatie te verstrekken over verschillende oude ambachtelijke beroepen die in Bulgarije een bijzondere traditie vormen. Bij de cachelistings zit een uitvoerige beschrijving van de geschiedenis van het beroep, het beroepsprofiel en de producten. Op die manier moeten de cachelistings ervoor zorgen dat de kennis over deze ambachtelijke beroepen ook voor de komende generaties bewaard blijft. Deze Powertrail brengt jullie via verharde wegen tot diep in het Vitosha-gebergte. Het parcours is, vanaf het beginpunt gemeten, 3,5 km lang. Het beginpunt ligt op een hoogte van 702 m. De laatste cache van de reeks bevindt zich op 1.111 m. Het hoogteverschil bedraagt dus 409 meter.

HET AMBACHT

Het smeden van koper, ook bekend als het produceren van koperen ketels, is een ambacht dat in Bulgarije al sinds de Oudheid gekend is. De evolutie van dit ambacht en de verbetering van de productieprocedés getuigen van de maatschappelijke en economische verhoudingen in de Bulgaarse maatschappij.

In de periode van de Bulgaarse renaissance werd er reeds een onderscheid gemaakt tussen de verschillende metaalbewerkende ambachten. In die periode specialiseerden de Bulgaarse kopersmeden zich op de productie van recipiënten voor het huishouden en van koperen voorwerpen voor de inboedel van kerken.

Omdat koper een zacht materiaal is dat de warmte geleidt, was het heel goed geschikt voor recipiënten die rechtstreeks in contact kwamen met vuur of die een specifieke vorm moesten krijgen. In tegenstelling tot zilver en goud oxideert koper makkelijk. Hierdoor ontstond bij de productie een speciale situatie: de volledige recipiënten of de delen die in contact komen met vloeistoffen of met voedingsmiddelen, werden vertind of verzilverd.

In het begin goten de kopersmeden het koper nog zelf. Vanaf het midden van de negentiende eeuw begonnen ze echter platen koper in te voeren uit Istanboel. Met die platen werden zowel de wanden als de bodems van de recipiënten gemaakt. De wanden en de bodems kregen de gewenste vorm door ze met een hamer te bewerken. Die hamer diende enerzijds om een vorm te geven aan het recipiënt en anderzijds om het geproduceerde voorwerp te verstevigen. Als dit gewenst werd, werden de recipiënten nog verder gedecoreerd. Mettertijd hebben er zich drie vormen van decoratie ontwikkeld: functionele versiering, snijwerk en gravure. Bij die laatste vorm horen inschriften die de vorm van een dankbetuiging of een moraliserend advies aannemen.

Dit ambacht onderscheidde zich door het feit dat de klemtoon altijd lag op de functionaliteit van de vervaardigde voorwerpen. De kopersmeden maakten allerlei recipiënten voor gebruik in het huishouden: dienbladen, koffiekannen, jeneverflessen, kleine koperen ketels, schalen, borden, grote ketels, koppen, pollepels, serviezen voor koffie, wijn en sterkedrank alsook recipiënten voor de kerkelijke ritus.

Dit ambacht is nu in het openluchtmuseum te zien en wel in het huis en atelier van kopersmid Trifon Kanew. Dit huis is een kopie van het originele gebouw dat omstreeks 1872 in Gabrowo werd opgetrokken ten zuiden van de Kerk van de Heilige Moeder Gods.

DE CACHE

De cache hangt aan een boom. Let op voor de stenen in de grond. Die kunnen heel glad zijn, zeker als het vochtig is. Je hoeft de draad niet los te maken om de doos te openen. In die doos bevindt zich een pre-form van een petfles. De doos kan ook zo van het deksel geschroefd worden. Hou ook rekening met de spoilerfoto. Vooral bij goed weer moet je hier rekening houden met dreuzels. Gelieve een stift mee te brengen om het logboek in te vullen. In de doos is er plaats voor trackables.